کاردستی و دستسازه؛ اولین نشانههای ارتباط با دنیای بیرون
یکی از اولین جرقههای ارتباط با محیط اطراف در آدمها دقیقا زمانی زده میشود که آنها از دستهایشان برای ساختن چیزهای مختلف استفاده میکنند. کاردستی چه از نوع کاردستی کودکانه و چه کاردستی حرفه ای همان چیزی است که برای ایدهپردازی و ساخت آن باید با محیط اطراف ارتباط گرفت و به همین دلیل هم کاردستی برای همه به ویژه کودکان اهمیت دارد.
در دنیای کاردستیها دستهبندیهای متفاوتی وجود دارد. این زیرمجموعهها به ما نشان میدهند که دستسازههایی که به عنوان کاردستی میشناسیم، خیلی گسترده و متنوع هستند. از کاردستی با کاغذ و کاردستی با رنگ تا کاردستی خوراکی و حتی کاردستی عروسک کودکانه، همگی در این مجموعه قرار میگیرد.
در این مطلب به انواع کاردستی کودکانه و کاردستی حرفه ای نگاهی انداختیم.
فواید بیشمار ساخت کاردستی
شاید شما هم از آن افراد هستید که کاردستی را فقط یک فعالیت سرگرمکننده میدانید. چیزی که برای ساعاتی کودکان با رده سنی مختلف را با کاغذ، چسب و قیچی مشغول میکند؛ اما با کمی دقت به این کار متوجه میشوید این پروسه به ظاهر ساده، خیلی فراتر از اینها کارایی دارد و حتی نقشی سرنوشتساز در رشد و تقویت نبوغ کودکان بازی میکند.
با ساخت کاردستی کودکانه یا حتی ساخت کاردستی حرفه ای میتوانید به بچهها دهید خارج از چهارچوب فکر کنند، هوش جنبشی کودکان را تقویت کنید، تفکر انتقادی را در کودکان رشد دهید و دنیایشان را زیباتر کنید.
خلاقیت و توانایی ایجاد تغییر
شاید بعضی افرد کاردستی را یک فعالیت جانبی برای خردسالان بدانند، ولی موضوع ساخت کاردستی کودکانه حرفهای زیادی برای گفتن دارد. در دوران خردسالی و کودکی، کاردستی یک پناهگاه امن و آرام برای رشد و شکوفایی خلاقیت در بچهها محسوب میشود.
با شروع کار و آزمونوخطای روشهای مختلف برای ساخت یک وسیله یا شکلدهی به یک اثر، روحیه جستوجوگر و نگاه از زاویه دیگر در بچهها خیلی سریع رشد میکند. با ساخت کاردستی کودکان طرز رویارویی با مسائل به سبک و روش خودشان و صبوری برای حل مشکلات را یاد میگیرند.
کاردستی و تقویت مهارتها
علاوهبر هر آنچه گفتیم، با ساخت کاردستی مهارت هماهنگی بین دستها و چشمها در کودکان تقویت میشود. با کمی تمرین آنها میتوانند به راحتی از دستهای خود برای انجام بدون مشکل همه مراحل یک کاردستی استفاده کنند.
همچنین به دلیل درگیری حواس پنجگانه حین ساخت کاردستی، قدرت همکاری حواس بچهها با یکدیگر بیشتر میشود و تمرکز بالاتری روی کارشان خواهند داشت.
از این مهمتر، در کاردستیهایی که خردسالان بهصورت گروهی درست میکنند، مهارتهای مرتبط با ارتباط اجتماعی هم به طرز چشمگیری بیشتر میشود.
ساخت کاردستی با رنگها
طیف زیادی از کاردستی و دستسازهها در دسته کاردستی با رنگ قرار میگیرند. شاید فکر کنید این نام چه معنی دارد وقتی همه کاردستیها در هر شکل و نوعی با رنگها سروکار دارند؛ اما در این دستهبندی منظور از کاردستی با رنگ، اثری است که پایه شکلگیری آن را رنگها بسازند.
شاید اگر عمیقتر به این موضوع فکر کنید، نقاشیهای رنگارنگ هم نوعی از کاردستی با رنگ به شمار بروند.
البته طیف وسیعی از کاردستیها را میتوان در این زیرمجموعه دستهبندی کرد. وقتی بازیهای سایه و روشن در کاردستیها انجام بدهید، درواقع در حوزه کاردستی با رنگ وارد شدهاید. به عبارت دیگر میتوان گفت هر کاردستی که با بازی رنگها، چشمانداز متفاوتی به مخاطب بدهد، در این بخش جا میگیرد.
آموزش طیف رنگها
کاردستی یکی از روشهای بنیادی و پربازده برای یادگیری مفاهیم متعدد به حساب میآید. آموزش رنگهای پایه، ترکیب رنگها، رنگهای گرم و سرد، سایهروشن و حتی آموزش نام رنگها به کودکان یکی از مواردی است که در کاردستی با رنگ به آن پرداخته میشود. ساخت کاردستی با رنگ برای آموزش مفاهیم مختلف به کودکان روشهای مختلفی دارد.
مثلا میتوانید به سایت کاغذرنگی بروید و مدلهای مختلف کاردستی با رنگ از جمله نقاشی با اسفنج ابری یا چنگال را پیدا کنید.
علاوهبراین شما میتوانید با تکیه بر خلاقیت خودتان مدلهای جدیدی از کاردستی با رنگ را به این زیرمجموعه اضافه کنید. نمونههای زیادی در حیطه کاردستی با رنگ وجود دارد که در زیر به چندتا از مدلهای کلی آن پرداختهایم.
رنگانگشتیها؛ نقاشی با دست
رنگانگشتیها برای طیف سنی خاصی از بچهها از کاردستیهای جذاب و فراموشنشدنی محسوب میشوند. هیجان ترکیب نقاشی با یک فعالیت دستی، بیشتر بچهها را حتی برای یکبار به نقاشی لباس و دیوارها با رنگانگشتی وسوسه کرده است.
رنگ انگشتیها فضای نقاشی را به شکل متفاوتی برای کودکان گسترش دادند تا آنها با استفاده از دستهایشان درحقیقت تجربه کاردستی با رنگ را برای خودشان رقم بزنند.
ماژیک پفی و سشوار
کمتر کسی تبلیغ بهیادماندنی ماژیک پفی را فراموش کرده است. یک نقاشی جادویی که با گرمای سشوار شبیه دنیای سهبعدی میشد و حتی تماشای تبلیغش هم آدم را به ذوق میآورد.
این سبک از نقاشی هم با قالبی جدید، وارد دنیای کاردستیها شد و جذابیت چند برابری به نقاشیهای بچهها بخشید. بنابراین شما میتوانید کاردستی با رنگ را با این روش هم انجام دهید تا چهره متعجب کودکتان را ببینید.
کاردستی با رنگهای طبیعی
رنگآمیزی تخممرغهای شب عید را به یاد میآورید؟ بهجز رنگآمیزی با گواش و رنگهای دیگر، یک نوع جالب و جذاب هم در بعضی از خانهها مرسوم بود.
روش کار رنگآمیزی تخم مرغ به این شکل بود که تخممرغ را در قابلمهای با مواد طبیعی مختلف مثل دانههای قهوه یا پوست پیاز میجوشاندند. در این روش رنگ پوست تخممرغ به رنگهای معمولا ملایم و زیبایی تغییر میکرد.
راههای دیگری هم برای استفاده از رنگهای طبیعی در کاردستی با رنگ وجود دارد. مثلا اگر گلهای کوچک و تازه را روی یک پارچه سفید اتو کنید، طرح گلها با رنگهای زیبایشان روی پارچه میفتد. البته نباید انتظار یک طرح خیلی دقیق با رنگهای زنده را داشته باشید.
کاردستی با کاغذ رنگی
علاقه به کاغذ رنگیهای قشنگ، از کودکی در خیلی از ما شکل گرفته است. اصلا کاردستی با کاغذ شادترین شکل کاردستی عمومی است که از سطحهای خیلی ساده شروع میشود و به کارهای پیچیده با جزییات خیرهکننده میرسد.
حتی برای تکمیل جزییات خیلی از کاردستیهای دیگر گاهی به کاغذها نیاز دارید. بنابراین کاردستی با کاغذ رنگی را دست کم نگیرید. شاید این کاغذهای رنگارنگ پایه و اساس خیلی از دستسازهها باشند.
از قاب نقاشی تا جعبه هدیه
کاردستی با کاغذ رنگی و بهشکل عمومیتر کاردستی با کاغذ خودش را در مدلهای مختلفی نشان میدهد. برای یک خردسال، نقاشی شکلهای ساده و برش آنها نمونه تقریبا کاملی از کاردستی با کاغذ به حساب میآید که با به هم چسباندن تکههای کاغذی روی یک قاب مقوایی، کمکم به تکامل بیشتری میرسد.
در سنین بالاتر ایدههای بهتر و درنتیجه سختتری برای کاردستی با کاغذ رنگی به ذهن کودکان و نوجوانان میرسد که طیف بسیار وسیعی از کاردستیها را دربرمیگیرند. از ساخت جعبه هدیه و جاخودکاریهای شیک گرفته، تا کاردستیهای متحرک و جذاب، همگی در این مجموعه قرار میگیرند.
اوریگامی
خیلی از ما کموبیش با اوریگامی آشنا هستیم. اوریگامی یعنی کاردستی با کاغذ را به شکلی بسازید که تا حدامکان از قیچی استفاده نکنید. چسب هم اصلا در این نوع کاردستی با کاغذ رنگی جایی ندارد.
اوریگامی چه با کاغذ معمولی چه شکل کاردستی با کاغذ رنگی با تا زدنهای متوالی و البته هوشمندانه شکلهای خیرهکننده و جالبتوجهی خلق میکند. این نوع کاردستی با کاغذ هم از طیف ساده تا سخت را پوشش میدهد. شما میتوانید شکل یک پیراهن مردانه را با کاغذ بسازید یا یک قورباغه درست کنید که میپرد. همه اینها فقط با تاکردن کاغذ ساخته شدهاند.
کاردستی عروسک کاغذی
کافی است به قسمت کاردستی عروسک سایت کاغذرنگی بروید تا با دنیای رنگارنگ و متنوع کاردستی عروسک آشنا شوید. عروسکهای مختلفی که با وسایل نهچندان پیچیده و حتی با مراحل نسبتا سادهای ساخته میشوند و مدتهای زیادی، بچهها را سرگرم میکنند.
کاردستی عروسک هم در مراحل ساخت و هم بعد از آن، هیجان کودکان را زیاد میکند. حس ساخت چیزی که حتی بعد از ساخت آدم را سرگرم کند، یکی از لذتهای کاردستی عروسک است. از کاردستیهای رایج با کاغذ یا پارچه تا کارهای جالب جدید، همه میتوانند چشمه ذوق را در کودکان و حتی بزرگسالان بجوشانند. در زیر به چندتا از مواردی میپردازیم که شاید کمتر شنیده و دیده باشید.
عروسکهای پومپوم
احتمالا از نظر افرادی که با پومپومها کاردستی عروسک ساختهاند، این عروسکها یکی از محبوبترین کاردستیهای عروسکی هستند. کاردستی عروسک با پومپومهای دستساز خیلی زود شما را به سروکلهزدن با کاموا برای تولید آنها عادت میدهد و احتمالا از این فرایند لذت میبرید.
در کاغذرنگی مراحل ساخت چندتا از نمونههای دوستداشتنی عروسکهای پومپومی را گذاشتهایم تا حسابی با آنها سرگرم شوید.
خمیر و سفال
شکلهای حیوانات و چیزهای دیگری را میتوانید با خمیرهای بازی، خمیر مجسمهسازی یا سفال بسازید و با رنگآمیزی به آنها روح ببخشید.
کاردستی عروسک با خمیر و سفال هم بین بچهها و هم در مراحل بالاتر آن، بین بزرگسالان طرفداران زیادی دارد. برای این سبک کاردستی عروسک هم میتوانید نمونههای خوبی در سایت کاغذرنگی و سایتهای کاردستی دیگر پیدا کنید.
کاردستی وسایل دورریختنی
استفاده از وسایل دورریختنی در کاردستیهای خلاقیتی خیلی رایج است. شاید باورتان نشود، ولی با خیلی از این وسایل بهظاهر بیمصرف، میتوانید عروسکهای بانمکی درست کنید.
از عروسکهای قاشقی و آدمبرفیهای کاجی تا کرمهای قشنگی که با جورابهای ساقبلند و رنگی میسازند، همه در گروه کاردستی عروسک با وسایل دورریختنی قرار میگیرند.
کاردستی خوراکی
ویدئوهای وایرالشده در فضای مجازی با عنوان تزیین ظرف غذای کودک در این دستهبندی خوشمزه یعنی کاردستی خوراکی جا دارند. بحث شیرین تزیین ظرف میوه و میوهآرایی را هم شاید بتوانیم در این کتگوری بگنجانیم.
با این حال بهترین مثال برای کاردستی خوراکی همان ظرفهای اشتهابرانگیز غذای کودکان است که با تنوع باورنکردنی، بیشتر به یک فستیوال نقاشی و خلق اثر هنری با غذا شباهت دارد. با کمی جستوجو در سایت کاغذرنگی میتوانید عکسهای گوناگونی از کاردستی خوراکی از بشقاب صبحانه تا تزیین ظرف سبزیجات، میوه و… را تماشا کنید.
کاردستی، بله یا خیر؟
ممکن است تصور کنید کاردستی اصلا جایی در زندگی شما ندارد، اما با همین چند مثال کوچک متوجه شدید کاردستیها در بخشهای مختلف زندگی شما و فرزندتان نقش دارند. در آخر میتوان گفت با توجه به اینکه کاردستی کودکانه و کاردستی حرفه ای بخش چشمگیری از زندگی آدمها را به خودش اختصاص داده، نباید ساده از آنها گذشت.
بنابراین بهتر است با ساخت کاردستی آسان چه کاردستی خوراکی و چه کاردستی با کاغذ رنگی یا کاردستی عروسک و… آشتی کنید و کمکم توانتان را برای درست کردن انواع کاردستی به ویژه کاردستی حرفه ای بزرگسالان بیشتر کنید.